Du lịch cộng đồng là gì? 6 loại hình du lịch cộng đồng đặc sắc

Du lịch cộng đồng đang chứng tỏ sức hút bởi xu hướng du lịch thiên nhiên gắn với văn hoá đất nước. Vậy du lịch cộng đồng là gì? Mô hình du lịch cộng đồng hình thành với mong muốn đáp ứng nhu cầu du lịch nhưng vẫn phát huy truyền thống văn hoá, giúp ích cho các cộng đồng địa phương. Chính những yếu tố ấy đã đánh thức tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng ở Việt Nam.

1. Khái niệm du lịch cộng đồng

1.1. Khái niệm du lịch cộng đồng

Du lịch cộng đồng là gì? Du lịch cộng đồng (Community Based Tourism) là du lịch gắn liền với cộng đồng (như màu sắc văn hoá, thiên nhiên, đặc sản, con người,..). Các loại hình du lịch cộng đồng thu hút du khách bởi vẻ đẹp thiên nhiên và lối sống đặc trưng mỗi vùng miền. 

“Chìa khoá” để phát triển du lịch cộng đồng chính là khai thác những đặc trưng sẵn có của thiên nhiên, văn hoá bản địa độc đáo để tạo nên sự khác biệt. 

1.2. Sản phẩm du lịch cộng đồng

Du lịch cộng đồng đang đón nhận rất nhiều sự quan tâm từ du khách. Sản phẩm du lịch cộng đồng thường do chính người địa phương tìm kiếm và sáng tạo. Vì họ hiểu rõ và chính xác nhất những thông tin của sản phẩm để hoàn thiện, mang tới cho du khách trải nghiệm chân thật nhất.

Loại hình du lịch mang tới hình ảnh thiên nhiên gần gũi, chân thật và những trải nghiệm đầy kiến thức về văn hoá dân tộc. Khi đến nơi đây, du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm lối sống bản địa với lối sinh hoạt dân gian đời thường. Cùng mang lại năng lượng tích cực và niềm vui giản dị sau chuyến du lịch.

2. Đặc điểm của du lịch cộng đồng

Việt Nam là “ứng cử viên” sáng giá cho địa điểm hội tụ đủ tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng. Mỗi vùng miền, mỗi dân tộc đều đa dạng về bản sắc, văn hoá, thiên nhiên. Từ đó, tạo nên nhiều lợi thế để phát triển du lịch cộng đồng ở Việt Nam. 

• Sản phẩm du lịch cộng đồng tượng trưng cho sự khai thác những giá trị văn hoá và bản sắc dân tộc mỗi vùng miền.
• Thỏa sức thưởng thức đặc sản truyền thống mới lạ, trải nghiệm lối sống người dân nơi đây.
• Thưởng ngoạn thiên nhiên hùng vĩ, cuộc sống thanh bình, tạo không gian thoải mái trong lành.
• Kết hợp hình thức lưu trú gia đình phổ biến. Sẽ giúp cho khách tham quan tìm hiểu sâu sắc hơn về lối sinh hoạt thường ngày của người dân

3. 6 loại hình du lịch cộng đồng phổ biến nhất 2022

• Du lịch sinh thái

Du lịch sinh thái cộng đồng là gì? Chủ yếu khai thác yếu tố thiên nhiên hùng vĩ, gắn liền với bản sắc địa phương và văn hoá con người để phát triển lâu dài. Đến với loại hình du lịch sinh thái, khách tham quan sẽ được tìm hiểu về văn hoá, ngắm nhìn thiên nhiên và tận hưởng đường nét bình dị của địa phương.

• Du lịch văn hoá

Các mô hình du lịch cộng đồng này khắc họa nét đẹp bản sắc văn hoá dân tộc mỗi vùng miền. Nhằm tôn vinh tinh túy văn hoá, bảo tồn và phát huy giá trị tinh hoa văn hoá đặc sắc.

Điểm hấp dẫn ở hình thức du lịch văn hoá đó là sự kết tinh của phong tục tập quán, tín ngưỡng, sinh hoạt dân gian, lễ hội truyền thống, di tích lịch sử, kiến trúc cổ xưa, nghệ thuật tinh thần và nghệ thuật hiện hữu.

• Du lịch nông nghiệp

Các hoạt động sản xuất nông nghiệp là nét đặc trưng trong loại hình du lịch này. Du khách sẽ được tham quan và trải nghiệm cuộc sống làm vườn như : trồng trọt, chăn nuôi, thu hoạch vườn cây ăn trái,…

Những nơi này cũng phát triển thêm nhiều dịch vụ cùng tham gia với khách du lịch để đáp ứng nhu cầu trải nghiệm cuộc sống thông qua sản phẩm du lịch cộng đồng.

• Du lịch bản địa

Đây là hình thức du lịch thường do đồng bào dân tộc thiểu số hoặc người địa phương trực tiếp tham gia. Và chính nó điều hành chiều hướng hoạt động du lịch.

Nổi bật nhất là thể hiện và khắc họa đường nét văn hoá bản địa đặc trưng để thu hút ánh nhìn khách du lịch.

• Du lịch làng

Một hoạt động du lịch cộng đồng khá thú vị, phát triển tại các làng ở địa phương nơi đây với các hoạt động trải nghiệm thú vị. Du khách sẽ được tận hưởng cuộc sống thôn bản, mang lại tới lối sinh hoạt đặc trưng ở địa phương.

Đồng thời, loại hình này vừa giúp du khách tham quan, vừa mang tới nhiều lợi ích kinh tế cho dân làng.

• Nghệ thuật và thủ công mỹ nghệ

Các loại hình du lịch cộng đồng thường rất đa dạng và mới lạ, tham quan làng nghề thủ công mỹ nghệ là một trong số đó.

Đây là cơ hội để du khách có cái nhìn sâu sắc về quy trình làm ra những thành phẩm công mỹ nghệ đẹp mắt đầy giá trị nghệ thuật. Hứa hẹn sẽ là một trải nghiệm đáng nhớ trong chuyến du lịch của bạn.

4. Những tác động của du lịch cộng đồng

Du lịch cộng đồng đem lại nhiều tác động tích cực lẫn tiêu cực đến cộng đồng dân cư làm du lịch, cụ thể là:

4.1. Tích cực của du lịch cộng đồng

• Cung cấp cơ hội tạo thêm việc làm cho cộng đồng địa phương
• Tạo điều kiện để phát triển kinh tế địa phương thông qua việc bán các sản phẩm và dịch vụ của du lịch
• Đóng góp để bảo tồn và phát triển du lịch
• Cung cấp thị trường cho hàng hoá và dịch vụ địa phương
• Góp phần nâng cao hình ảnh của địa phương và của quốc gia
• Hơn một nửa số nước nghèo nhất thế giới đã coi ngành du lịch là công cụ hiệu quả để tham gia nền kinh tế toàn cầu và giảm đói nghèo. 

4.2. Tiêu cực của du lịch cộng đồng

• Tăng chi phí sinh hoạt và giá đất, phá vỡ môi trường tự nhiên, ô nhiễm và rác thải, gia tăng tiếng ồn, tắc nghẽn giao thông,…
• Gia tăng các tệ nạn xã hội như nguy cơ về xã hội như sự gia tăng tội phạm
• Đánh mất bản sắc cộng đồng, xuống cấp giá trị văn hóa… vv.

4. Xu hướng phát triển du lịch cộng đồng ở Việt Nam sau dịch Covid – 19

Phát triển du lịch muốn bền vững và lâu dài thì phải tuân theo nguyên tắc phát triển du lịch cộng đồng một cách nghiêm túc. Tạo dựng mục tiêu phát triển kinh tế địa phương thông qua du lịch cộng đồng có kế hoạch. 

• Cân bằng giữa cung và cầu của thị trường theo thời gian.
• Phát triển du lịch với châm ngôn “Số lượng đi đôi với chất lượng“.
• Cân bằng trong việc thu hút khách du lịch quốc tế và “giữ chân” khách du lịch địa phương theo từng giai đoạn.
• Cân bằng giữa việc sử dụng và bảo vệ hợp lý tài nguyên.
• Cân bằng việc trau dồi khả năng quản lý và sự phát triển trong tương lai.
• Cân bằng tổ chức du lịch về mặt không gian và thời gian.
• Cân bằng giữa chi phí và lợi ích.

Mong rằng bài viết trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm du lịch cộng đồng là gì cũng như đặc điểm của du lịch cộng đồng. 6 loại hình du lịch này không chỉ mang đến cho bạn những trải nghiệm thú vị mà còn đóng góp cho sự phát triển của nền kinh tế – du lịch. Bên cạnh đó, những giá trị văn hoá, bản sắc dân tộc sẽ luôn được bảo tồn và chia sẻ đến các thế hệ mới. Vì cuộc đời là những chuyến đi, hãy sống và cảm nhận nhiều hơn về thiên nhiên quanh ta, bạn nhé! 

Lưu Hà Chi( Content Leader )

CEO Helen Lưu Hà Chi – Nhà sáng lập website luanvanviet.com , nơi cung cấp các dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, tốt nghiệp, tiểu luận, essay, Assignment, cùng với các giải pháp chuyên sâu về xử lý số liệu bao gồm SPSS, STATA, EVIEWS, và SmartPLS.